Świadczenie usług a działalność nierejestrowana

Świadczenie usług a działalność nierejestrowana to temat „rzeka”. Jest to jedno z najczęściej pojawiających się pytań zadawanych przez osoby, które chcą rozpocząć przygodę z biznesem.

Czy osoba świadcząca usługi w ramach działalności nierejestrowanej zobowiązana jest do opłacania składek społecznych i zdrowotnych?

Zacznijmy od tego jak to wygląda w teorii…

Umowa zlecenia to umowa cywilno-prawna, w której osobą przyjmująca zlecenie – Zleceniobiorca – zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla dającego zlecenie – Zleceniodawcy. Co do zasady osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. Co do zasady… ponieważ ustawa Prawo Przedsiębiorców nie wprowadziła zmian w przepisach ubezpieczeniowych, a co za tym idzie wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia może stanowić odrębny tytuł do ubezpieczeń. Zawarcie umowy zlecenia nakłada na Zleceniodawcę obowiązek zgłoszenia takiej umowy w ciągu 7 dni do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnych i opłacenia z tego tytułu składek.

Od tej zasady istnieją wyjątki, np.jeśli jesteś studentem, który nie ukończył 26 roku życia.

Ustawodawca stoi na stanowisku, że wykonywanie usług w ramach działalności nierejestrowanej zobowiązuje Zleceniodawcę do zgłoszenia takiej umowy do ubezpieczeń społecznych i opłacenia z tego tytułu składki. Wynika to zarówno z dokumentów rządowych na temat działalności nierejestrowanej, jak i interpretacji ZUS: DI/100000/43/822/2018.

Wyobraźmy sobie, że jesteś kosmetyczką. Przychodzi do Ciebie klientka, z którą co do zasady zawierasz umowę o świadczenie usług (taką umową jest również umowa ustna). Twoja Klientka staje się w tym momencie Twoim Zleceniodawcą – płatnikiem składek. Powinna zgłosić taką umowę w ciągu 7 dni do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnych oraz opłacić składkę ZUS (więcej o umowie zlecenia przeczytasz tutaj).

Zdziwiona?
Tak wiem, ciężko sobie to wyobrazić. O ile podpisujesz umowę w formie pisemnej mogłoby to być jeszcze uzasadnione, ale mamy wiele usług gdzie umowy zawierane są tylko ustnie, np. wspomniana kosmetyczka.

A jak to wygląda w praktyce?

Ostanie odpowiedzi Ministerstwa potwierdzają stanowisko ZUS – należy dokonać zgłoszenia i opłacić składki.

W 2024 roku pojawił się projekt ustawy, który miał być odpowiedzią na ciągle powtarzające się pytania oraz wyjściem na przeciw osobom prowadzącym działalność nierejestrowaną. Nowe przepisy miały jasno wskazywać, że osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie muszą, a właściwie ich klienci nie muszą opłacać składek. Po zajęciu stanowiska przez ZUS, projekt został wycofany. 

*W związku z tym, nie zaleca korzystania się z tej formy prowadzenia biznesu jeśli świadczysz typowe usługi. 

Warto zastanowić się czy istnieją inne możliwości zarabiania np. poprzez inkubatory przedsiębiorczości czy portal useme, tak aby nie narobić sobie dodatkowego kłopotu.

Czy jest jakiś złoty środek?

Jeśli twój biznes Ci na to pozwala, sprzedawaj produkt, a nie usługę. Postaraj się, aby to, co sprzedajesz nie polegało na starannym działaniu, a kończyło się rezultatem. Pozwoli Ci to na zawieranie umów o dzieło (które również podlegają zgłoszeniu).

Pamiętaj, że nie zawsze uda Ci się sprzedać gotowy produkt, więc nie kombinuj.

Musisz także wiedzieć, że o charakterze umowy nie świadczy jej nazwa, a rzeczywista treść dokumentu. Warto to mieć na uwadze, przygotowując umowę.

Możesz także zastanowić się, czy uda Ci się inaczej ukierunkować swoją działalność (zamiast świadczyć usługi spróbuj, wykorzystując swoje doświadczenie, stworzyć i sprzedawać gotowy produkt):

• Jeśli jesteś logopedą zastanów się czy zamiast udzielać konsultacji logopedycznych, nie lepiej byłoby wykorzystać swoją wiedzę i opracować, a potem sprzedawać gotowy produkt np. w postaci pakietu pomocy logopedycznych.
• Jeśli chcesz uczyć języka obcego zastanów się czy nie lepiej byłoby wykorzystać swoją wiedzę i opracować, a potem sprzedawać gotowy produkt np. w formie workbooków.

*Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej i jako taki nie powinien być traktowany. Przedstawione w nim informacje mogły ulec dezaktualizacji. Czytelnik wykorzystuje zawarte w nim treści na własną odpowiedzialność. Każdy indywidualny przypadek powinien być konsultowany z prawnikiem.