Działalność nierejestrowana a umowa

Działalność nierejestrowana a umowa zlecenie czy o dzieło? Co wybrać?

Jeśli zapoznałaś się z moimi wcześniejszymi wpisami (spójrz rozpoczęcie działalności i rozliczenie podatku) to już wiesz, że decydując się na prowadzenie działalności nierejestrowanej powinnaś wystawiać rachunki lub faktury. Jeśli twoje usługi polegają na sprzedaży produktów, twoja sytuacja jest prosta, sprzedajesz towar = wystawiasz rachunek. Co jednak jeśli chcesz świadczyć usługi a kontrahent prosi Cię o sporządzenie umowy? Odpowiedź na to pytanie wydawałaby się prosta, ale jak się pewnie domyślasz, tak nie jest. Przepisy w tym względzie są dosyć lakoniczne, a interpretacja ZUS niekorzystna.

Jaką umowę wybrać?

Masz dwie możliwości: umowę o dzieło lub umowę zlecenie. Obowiązujące przepisy prawa oraz wydana przez ZUS interpretacja skłania raczej do skorzystania z umowy o dzieło. Oczywiście możesz podjąć się świadczenia usług na podstawie umowy zlecenia. Wiąże się to jednak z większymi kosztami i formalnościami, a na dłuższą metę może okazać się nieopłacalne. Zacznijmy jednak od początku…

Czym jest w ogóle umowa zlecenie i o dzieło?

Umowa o dzieło zawierana jest pomiędzy zlecającym dzieło i przyjmującym zlecenie. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, natomiast zlecający do zapłaty określonego w umowie wynagrodzenia. Zazwyczaj przedmiotem umowy są czynności, które dają jakiś konkretny rezultat, w postaci wykonania np. mebla na wymiar, stworzenia strony internetowej czy wykonania budynku.

W umowie zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności w zamian za określone świadczenie, zazwyczaj pieniężne. Główną różnicą pomiędzy umowami jest to, że wykonawca umowy zlecenia nie jest ostatecznie odpowiedzialny za efekt końcowy. Powinien ją jednak wykonywać osobiście i z należytą starannością. Przykładem umowy zlecenia jest np. prowadzenie wykładów dla studentów.

Oczywiście doświadczony prawnik czasami jest w stanie tak skonstruować umowę, aby spełniała ona kryteria umowy o dzieło. Należy jednak pamiętać, że może to być różnie oceniane przez ZUS i czasami po prostu lepiej nie ryzykować.

Umowa o dzieło jest najprostszą formą świadczenia zewnętrznych usług na rzecz innego podmiotu. Umowy te są nieoskładkowane. Niezależnie czy zawieramy je jako osoby fizyczne, czy też prowadzące działalność gospodarczą.

Pamiętaj, że o  tym, jaką umowę zawieramy z klientem świadczy nie jej nazwa, ale treść, co reguluje Kodeks cywilny. Warto poświęcić więc trochę czasu i dokładnie przeanalizować treść umowy, a także jej założenia oraz jakie usługi mają być w jej ramach świadczone.

Jakie problemy pojawiają się przy umowie zlecenia? I dlaczego zobowiązani jesteśmy płacić składki skoro chcemy prowadzić działalność nierejestrowaną.

Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców

„nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz.847 oraz z 2018 r. poz.650), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej”.

Do powyższej regulacji odniósł się ZUS, który w swojej interpretacji wskazał,

że osoba, która prowadzi działalność nieewidencjonowaną nie jest przedsiębiorcą i nie może wykonywać usług dla innych firm jako przedsiębiorca.

W związku z tym, jeśli chcesz wykonywać jakąś usługę dla innej firmy w ramach działalności nierejestrowanej to wykonujesz ją w rzeczywistości w ramach umowy zlecenia, która podlega jednocześnie oskładkowaniu, a sam obowiązek opłacenia składki spoczywa na Twoim zleceniodawcy.

Wniosek z tego jest następujący.

Jeśli zaś chcesz świadczyć usługi i chcesz być odbierany jako profesjonalista, a co za tym idzie nie dokładać zlecającemu Tobie przedsiębiorcy dodatkowej pracy lepiej od razu pomyśl o założeniu działalności gospodarczej. Być może niektórzy Twoi Klienci nie będą mieli problemu z opłacaniem dodatkowych składek. Jednak na pewno znajdą się też tacy, którym nie będzie to na rękę. Tak jak wcześniej wspominałam wszystko zależy od branży. Samo lawirowanie pomiędzy umową o dzieło i umową zlecenia nie jest takie proste. A niektórych usług po prostu nie da się wykonać w ramach umowy o dzieło.

Warto ten problem przeanalizować wcześniej, aby potem nie być zaskoczonym. Pamiętaj, że w razie wątpliwości warto skorzystać z indywidualnej interpretacji ZUS. Dzięki niej będziesz pewniejsza jak zostanie potraktowana Twoja działalność przez ZUS.

Podstawa prawna:

1.ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (Dz.U.2019.1292),
2.ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U.2018.2177),
3.pisemna interpretacja ZUS nr 285 z 24 lipca 2018 r., znak: DI/100000/43/822/2018,
4.ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2019.1145),

*Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej i jako taki nie powinien być traktowany. Przedstawione w nim informacje mogły ulec dezaktualizacji. Czytelnik wykorzystuje zawarte w nim treści na własną odpowiedzialność. Każdy indywidualny przypadek powinien być konsultowany.